Gespreide kleinschalige opvang Hollands Kroon. Een mogelijke aanpak

Partners: Gemeente Hollands Kroon, COA, Werkgroep/Gastdorp, GroepVluchtelingen

 

 

Inleiding

Vluchtelingen (asielzoekers) stromen Europa binnen. De Europese landen gedragen zich machteloos om in gezamenlijkheid een oplossing te vinden voor de opvang. Ondertussen dient zich achter het probleem van eerste opvang, de nog grotere uitdaging aan van inburgering en mensen actief betrekken in onze samenleving. Daarom willen wij een plan op tafel leggen waar fantasie en realisme leiden tot een combinatie van gespreide (kleinschalige) opvang en vroegtijdige inburgering. De afgebeelde kaart geeft een gespreide opvang weer als model. Gedetailleerdheid van het plan dient slechts als motor tot het creatief onderzoeken en uitwerken van opties. De gesuggereerde aantallen zijn gekozen in redelijke verhouding tot het totale aantal bewoners van het betreffende dorp.

 

Uitgangspunt 1: Draagvlak (passief) door decentrale huisvesting.

Met het oog op het verkrijgen van een breed draagvlak, kiest de werkgroep voor gespreide kleinschalige opvang voor asielzoekers. Rationeel of niet, er is onder de bevolking angst voor grote getallen. Maar ook voor de vluchtelingen lijkt het beter om niet te veel op elkaar te wonen. Het voortdurend geconfronteerd worden met elkanders trauma's en uitzichtloze situaties kan zo geminimaliseerd worden. Een evenwicht tussen klankbord werking van “eigen” volk en beginnende integratie in het nieuwe land, geeft rust op alle fronten.

 

Uitgangspunt 2: Draagvlak (actief) door burgerparticipatie vanuit het GASTDORP

Door als werkgroep vanuit de bevolking een project op te starten voor de opvang van een behapbare en overzichtelijke groep (oorlogs-)vluchtelingen, zichtbaar en midden in de locale dorpssamenleving, wordt het draagvlak geactiveerd. “Zich niet massaal verzetten” is één ding, maar als burgers actief optreden als GASTDORP en ingeschakeld worden bij het proces van inburgering en opname in de samenleving, wordt het draagvlak exponentieel vergroot en versterkt.

 

Uitgangspunt 3: Draagvlak (aan twéé kanten) door snel-tijdige inburgering
Een uitspraak van de burgemeester van Amstelveen: “Ontvang mensen waardig, menselijk, humaan. Maar ook zoals een waard zijn gasten in de herberg verwelkomt”. De gastheer/vrouw, of in ons geval in Hollands Kroon: het GASTDORP maakt de gasten wegwijs, vertelt ze hoe het werkt, wat de regels zijn, en geeft ze daarbinnen zoveel mogelijk vrijheid en zelfstandigheid. O.a. door de taal te leren, door de gasten te activeren, en door hen zo snel mogelijk de regie over hun eigen leven terug te geven. Hiermee wordt essentieel draagvlak geschapen, ook aan de kant van de gast/vluchtelingen.

 

Pilot: 30 tot 40 (oorlogs-)vluchtelingen
De werkgroep stelt zich tot doel een pilot op te starten in Nieuwe Niedorp/Winkel, dat wil zeggen, een eerste opvanglocatie voor ongeveer 30-40 (oorlogs-)vluchtelingen, die een vrijplaats zoeken.
Er zijn in de naaste omgeving vele lege scholen. Toch lijkt ons het al geruime tijd leegstaande

Parlangebouw (tussen N.Niedorp en Winkel) het meest geschikt, vanwege de centrale ligging en omdat het vrijwel direct geschikt is. Naast het vinden van een gebouw wordt een inventarisatie van noodzakelijke voorzieningen gemaakt, m.b.t. gezondheid, onderwijs, dagbesteding, etc.
De Werkgroep wil deze voorzieningen (in overleg met gemeente en COA) zoveel mogelijk organiseren in samenwerking met wat in de nabije omgeving aanwezig is. Huisartsen worden benaderd om medewerking, scholen (ivm leerplichtige kinderen), vrijwilligers-docenten voor taalles, coaches/beheerders i.v.m. het beheer van het gebouw, begeleiding groep en proces, sportverenigingen, etc. Voor eventuele leemtes en aansturing kan geleund worden in eerste instantie op de officiële COA locatie te Heerhugowaard.

 

Doelgroep - relatieve homogeniteit
Reeds enkele malen viel het woord (oorlogs-)vluchtelingen. Hiermee doelen wij op vluchtelingen, hoewel nog zonder status, maar van wie redelijkerwijs en in een vroeg stadium kan worden aangenomen dat zij goede kans hebben op het verkrijgen van een verblijfsstatus. In officiële COA terminologie zijn deze mensen asielzoekers. Gegeven uitgangspunt 3, willen wij de mensen ontvangen binnen redelijke termijn (max. twee maanden na hun binnenkomst in Nederland).
Om het werkbaar te houden is het belangrijk dat per locatie de opvang zo veel mogelijk gericht is op vluchtelingen uit het zelfde land. Hoe kleiner de locatie hoe belangrijker dit gegeven. In grotere locaties kunnen vluchtelingen uit verschillende landen worden gehuisvest, mits geen enkel gezin of individu de enige uit dat land wordt. Ook is een zekere mix tussen individuele asielzoekers (grote groep) en enkele gezinnen te verkiezen. De Werkgroep hanteert als richtlijn/indicatie voor het maximumaantal asielzoekers per locatie het getal 60.

 

Zelfwerkzaamheid en privacy

Het doel voor wat betreft de nieuwkomers is, om hen zo snel mogelijk de regie over het eigen leven terug te geven. Dat betekent ook een zekere privacy. In een vergelijkbaar project in Amsterdam (Gastvrij Oost) kunnen gezinnen een eigen ruimte bewonen en zijn alleenstaande vluchtelingen met twee personen per ruimte gehuisvest. Verder moeten de gasten ook zelf actief zijn. Dus zelf het gebouw schoonhouden, koken, en het verrichten van werkzaamheden om de leefbaarheid in het eigen mini AZC hoog te houden. Door “Gastvrij Oost” wordt gewerkt met een soort van contract dat de nieuwe bewoners met elkaar (en het Gastdorp) aangaan. Het samen met vrijwilligers verrichten van bepaalde werkzaamheden bevordert integratie, bestrijdt verveling en zich nutteloos voelen, en is ook nog kosten besparend.

Perspectief voor HOLLANDS KROON: volumewinst en samenwerking
Wanneer de pilot navolging vindt in andere dorpen kan er een behoorlijke volume prestatie gehaald worden. Projecten in verschillende dorpen en locaties kunnen van elkaar leren, elkaar informeren en ondersteunen. Afstanden zijn overbrugbaar.

 

Financiering

De crux inzake de financiering is de vraag of de beoogde kleinschalige opvang door het COA zal worden overgenomen als een officiële vorm van opvang asielzoekers. Dit vergt de politieke beslissing om het ontstaan van de beoogde kleinschalige opvang (soort van mini AZC’s) tot erkende beleidsmogelijkheid te maken. Hier ligt de eerst-belangrijke taak/uitdaging voor de gemeente. Naast het reguliere COA bedrag per vluchteling zijn andere (mogelijke) bronnen:
- De gemeente en haar burgers/particulieren;
- Particuliere bedrijven (woningbouwcorporatie, eigenaren van geschikte gebouwen),
- Prijsvraag Prov. Noord Holland (voor tijdelijk gebruik leegstaande gebouwen)

 

https://www.noord-holland.nl/web/Actueel/Nieuws/Artikel/Provincie-NoordHolland-zoekt-popup-activiteiten.htm

Kleinschaligheid werkt kostenbesparend door zelfredzaamheid en zelfwerkzaamheid van de gasten, door participatie van burgers en inzet van vrijwilligers, en op termijn, door de snel-tijdige inburgering zelf, waardoor minder overlast zal ontstaan.

 

Mobiliteit

Fietsen is in Nederland een heel gewone bezigheid. Omdat busverbindingen niet overal dekkend zijn, uit kostenbesparing, en zelfredzaamheid, is het goed om de fiets zo veel mogelijk te stimuleren als middel van vervoer. Het is goedkoop en gezond voor lijf en geest. Daarnaast is er vervoer in de vorm van belbus, of incidenteel vervoer door vrijwillige chauffeurs.

 

 

 

Nieuwe Niedorp,  7 maart 2016

Werkgroep Gespreide Opvang Hollands Kroon

Jan Boeijink

Marianne Eelsing,

Marja Hiemstra

Cor Klaver

Hajo de Mol van Otterloo
Fokko F. Omta

Mart Sevenhuijsen